Μέθοδοι εκτέλεσης: Ηλεκτρική καρέκλα

Της Νίνας Κουλετάκη

Εισαγωγή

Η Αμερική δεν ήταν ποτέ πολύ καλή στο να διεξάγει εκτελέσεις με απαγχονισμό, μέθοδο που κληρονόμησε από τη Βρετανία. Υπερβολικά μεγάλος αριθμός κρατουμένων πέθαινε αργά από στραγγαλισμό και, μερικές φορές, αν η πτώση γινόταν σε καταπακτή μεγάλου βάθους, από αποκεφαλισμό.

Η Αμερική ήθελε ανέκαθεν να φαίνεται καινοτόμος στην επιβολή της θανατικής ποινής: εισήγαγε τους μάρτυρες στο θάλαμο αερίων και –πιο πρόσφατα- στράφηκε στη θανατηφόρα ένεση. Έτσι δεν εξέπληξε το γεγονός ότι ήταν η πρώτη χώρα που

χρησιμοποίησε τον ηλεκτρισμό ως μέθοδο θανάτωσης.

Μετά από έναν ιδιαίτερα σκληρό απαγχονισμό μιας γυναίκας στη Νέα Υόρκη, ο κυβερνήτης David B. Hill έψαχνε για μια μέθοδο εκτέλεσης πιο αποδεκτή. Δημιούργησε μια νομοθετική επιτροπή, το 1886, έργο της οποίας ήταν να εξετάσει άλλες μεθόδους εκτέλεσης. Την εποχή εκείνη υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον και πειραματισμός γύρω από τον ηλεκτρισμό, και ήταν αναμενόμενο ένας πολιτικός να στραφεί σε μια νέα και πιο «επιστημονική» μέθοδο, όπως η εκτέλεση με ηλεκτροπληξία.

Η πρώτη ηλεκτρική καρέκλα σχεδιάστηκε το 1888/9. Αν και ο κυρίαρχος λόγος για τη δημιουργία της ήταν η εξεύρεση ενός πιο ανθρωπιστικού τρόπου εκτέλεσης, υπήρχε και άλλος ένας λόγος, ιδιαίτερα ενδιαφέρων.

Thomas Edison

George Westinhouse

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, ο ηλεκτρισμός ήταν μια νέα και καινοτόμος πηγή ενέργειας. Ο Thomas Edison και ο George Westinghouse ήταν οι δύο κύριοι «παίκτες» στον αγώνα για το ποιος θα αποκτούσε τον έλεγχο στη χρήση του ηλεκτρισμού. Τεχνικές και οικονομικές συγκυρίες έκαναν το εναλλασσόμενο ρεύμα του Westinghouse να επικρατήσει του συνεχούς του Edison. Γρήγορα το εναλλασσόμενο ρεύμα υιοθετήθηκε για την μετάδοση του ηλεκτρισμού παγκοσμίως. Ο Edison προσπάθησε να πείσει τους πάντες ότι το εναλλασσόμενο ρεύμα του Westinghouse ήταν επικίνδυνο, και ενθουσιάστηκε όταν η πολιτεία της Νέας Υόρκης εισήγαγε την ηλεκτρική καρέκλα, η οποία λειτουργούσε με εναλλασσόμενο ρεύμα, ως μέθοδο θανάτωσης.

Η ηλεκτρική καρέκλα χρησιμοποιήθηκε σε 27 πολιτείες της Αμερικής καθώς και στις Φιλιππίνες, τη μοναδική χώρα εκτός ΗΠΑ που έκανε χρήση της.

Νομοθετική ισχύ στη Νέα Υόρκη

Στις 4 Ιουνίου του 1888, το νομοθετικό σώμα της Νέας Υόρκης ψήφισε το Κεφάλαιο 489 της Νομοθεσίας της Πολιτείας, ορίζοντας ως τρόπο εκτέλεσης θανατοποινιτών «ηλεκτρικό ρεύμα επαρκούς ισχύος, ώστε να προκαλέσει το θάνατο», για εγκλήματα που θα διαπράττονταν μετά την 1^η Ιανουαρίου του 1889.

Υπήρχε μόνο ένα μικρό πρόβλημα: η πολιτεία της Νέας Υόρκης δεν διέθετε ηλεκτρική καρέκλα και ανέθεσε στον Harold Brown, έναν ηλεκτρολόγο, να φτιάξει τρεις, μια για κάθε φυλακή της πολιτείας στην οποία γίνονταν εκτελέσεις. Οι φυλακές αυτές ήταν του Auburn, του Sing Sing και του Clinton. Ήταν μια εντυπωσιακά γενναιόδωρη προμήθεια, αν σκεφτούμε ότι γίνονταν περίπου 8 εκτελέσεις το χρόνο σε όλη την πολιτεία.

Harold Brown

Ο Brown ήταν στενός συνεργάτης του Edison και εργαζόταν μαζί του στο εργαστήριό του, όπου πειραματίζονταν με τον ηλεκτρισμό πάνω σε ζώα. Εκατοντάδες από αυτά, όλων των μεγεθών και ειδών, από ποντίκια μέχρι άλογα, βρήκαν το θάνατο στο εργαστήριο του Edison από ηλεκτροπληξία.

Ο Brown προτίμησε το εναλλασσόμενο ρεύμα του Westinghouse, για λόγο που έκανε τον εφευρέτη του να δυσαρεστηθεί μαζί του: επειδή το θεωρούσε ανασφαλές και επικίνδυνο. Ο George Westinghouse προσπαθούσε να το προωθήσει σαν μια ασφαλή πηγή ενέργειας για χρήση από τα αμερικανικά νοικοκυριά και, εκνευρισμένος, αρνήθηκε να προμηθεύσει στον Brown τις απαραίτητες γεννήτριες. Έτσι εκείνος αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει μεταχειρισμένες μονάδες.

Οι καρέκλες ήταν στέρεες κατασκευές, φτιαγμένες από ξύλο βελανιδιάς και κάθε μία από αυτές είχε δύο ηλεκτρόδια, ένα για το κεφάλι και ένα για το κάτω μέρος της πλάτης.

Η εκτέλεση του William Kemmler

Ο William Kemmler είχε καταδικαστεί για το φόνο της ερωμένης του Tillie Ziegler και ήταν ο πρώτος που εκτελέστηκε σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία.

Οι δικηγόροι του άσκησαν έφεση επικαλούμενοι την 8^η και τη 14^η τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, οι οποίες απαγόρευαν «βάναυσες και ασυνήθιστες μεθόδους εκτέλεσης». Η έφεση απορρίφθηκε στις 9 Οκτωβρίου του 1889 και η εκτέλεση ορίστηκε για τις 6 Αυγούστου του 1890. Διεξήχθη μπροστά σε 25 μάρτυρες, 14 από τους οποίους ήταν γιατροί. Ο Kemmler οδηγήθηκε στο θάλαμο εκτέλεσης, στο υπόγειο της φυλακής του Auburn, και παρουσιάστηκε στους μάρτυρες πριν βγάλει το σακάκι του και καθίσει στην καρέκλα.
Τα ηλεκτρόδια κεφαλής και πλάτης αποτελούνταν από ένα ξύλινο δίσκο διαμέτρου 4 ιντσών, στο κέντρο του οποίου ήταν τοποθετημένη μια κυκλική μεταλλική πλάκα διαμέτρου 3 ιντσών, καλυμμένη με σφουγγάρι, το οποίο ήταν εμβαπτισμένο σε άλμη για καλύτερη αγωγιμότητα.

Ο Kemmler δέθηκε στην καρέκλα με δερμάτινα λουριά γύρω από τους βραχίονες, τα πόδια και το στήθος του. Το ηλεκτρόδιο της κεφαλής εφαρμόστηκε στο κεφάλι του και ένα μαύρο ύφασμα του κάλυψε το πρόσωπο. Ο φύλακας Charles Durston έκανε σήμα στον εκτελεστή Edwin Davis να κατεβάσει τον διακόπτη και να διαπεράσει με ρεύμα το κορμί του Kemmler, το οποίο έγινε άκαμπτο. Παρέμεινε έτσι για 17 δευτερόλεπτα, η παροχή ρεύματος διακόπηκε και το κορμί του φάνηκε να χαλαρώνει. Διαπιστώθηκε ο θάνατός του αλλά ύστερα από μισό λεπτό παρατηρήθηκαν κάποιες σπασμωδικές κινήσεις στο στήθος του, οι οποίες δήλωναν πως δεν είχε πεθάνει. Ο φύλακας διέταξε μια δεύτερη ηλεκτροδότηση, η οποία διήρκεσε 70 δευτερόλεπτα, μέχρι που ατμός και στη συνέχεια καπνός φάνηκαν να βγαίνουν από το ηλεκτρόδιο της πλάτης, γεμίζοντας ταυτόχρονα το θάλαμο με τη χαρακτηριστική μυρωδιά καμένης σάρκας.

Σε αυτό το σημείο διακόπηκε το ρεύμα και το σώμα εξετάστηκε σχολαστικά. Δεν υπήρχαν σημεία ζωής: ο Kemmler είχε πεθάνει. Δεν εντυπωσιάστηκαν όλοι από τον «ανθρωπισμό» της νέας μεθόδου εκτέλεσης και ένας ειδικός που έδωσε συνέντευξη για τους New York Times είπε πως «η εκτέλεση ήταν μια τρομακτική τσαπατσουλιά και ο Kemmler κυριολεκτικά ψήθηκε μέχρι θανάτου».

Γυναίκες στην καρέκλα

Η Martha Place ήταν η πρώτη γυναίκα που πέθανε στην ηλεκτρική καρέκλα, όταν εκτελέστηκε στις 20 Μαρτίου του 1889 στις φυλακές του Sing Sing, στη Νέα Υόρκη, για το φόνο της προγονής της Ida, τον Φεβρουάριο του ιδίου έτους.

Μια καταγραφή της διαδικασίας της εκτέλεσής της αναφέρει πως οδηγήθηκε στο θάλαμο εκτέλεσης κρατώντας στα χέρια της μια Βίβλο. «Τα μάτια της ήταν κλειστά, φορούσε ένα μαύρο φόρεμα με φρίλι στο στήθος και κοκκινωπές παντόφλες». Της έκοψαν τα μαλλιά σε ένα σημείο στην κορυφή του κεφαλιού για να εφαρμόσουν το ηλεκτρόδιο. Το δεύτερο ηλεκτρόδιο εφαρμόστηκε στη γάμπα της. Ρεύμα ισχύος 1.760 volts διοχετεύτηκε στο κορμί της και η εκτέλεση ήταν «ικανοποιητική από κάθε άποψη». Γυναίκα γιατρός διαπίστωσε το θάνατό της.

Είκοσι πέντε γυναίκες πέθαναν στην ηλεκτρική καρέκλα τον 20^ο αιώνα και μία τον 21^ο.

Ruth Snyder

Η Ruth Snyder, η οποία εκτελέστηκε στις 12 Ιανουαρίου του 1928 σε ηλικία 33 ετών για το φόνο του άνδρα της, έγινε το θέμα μιας διάσημης φωτογραφίας που τραβήχτηκε τη στιγμή του θανάτου της από τον φωτογράφο της εφημερίδας New York Daily News, Tom Howard και δημοσιεύτηκε σε όλα τα έντυπα της εποχής.

Ο Howard χρησιμοποίησε μια κρυμμένη μηχανή των 16mm δεμένη στον αστράγαλό του, ενώ έλεγχε το άνοιγμα του κλείστρου από χειριστήριο κρυμμένο στην τσέπη του.

Η Judias Buenoano ήταν η πρώτη γυναίκα που πέθανε στην ηλεκτρική καρέκλα μετά την επανέναρξη των εκτελέσεων στην Αμερική, το 1977. Εκτελέστηκε στις κρατικές φυλακές της Florida στις 30 Μαρτίου του 1998, καταδικασμένη για τέσσερις φόνους. Η εκτέλεσή της διήρκεσε 12 λεπτά. Ήταν γνωστή με το παρατσούκλι «Μαύρη Χήρα».

Η Lynda Lyon Block εκτελέστηκε στην ηλεκτρική καρέκλα της πολιτείας της Alabama, τη γνωστή ως «Yellow Momma», στις 10 Μαΐου του 2002, για το φόνο ενός αστυνομικού στην Opelika, στις 4 του Οκτώβρη του 1993. Κατά πάσα πιθανότητα η Block είναι το τελευταίο άτομο που πέθανε στην ηλεκτρική καρέκλα και σίγουρα η τελευταία γυναίκα. Της διοχετεύτηκαν 2.050 volts και όλη η διαδικασία δεν κράτησε πάνω από δυο λεπτά.

Σύγχρονες εκτελέσεις στην ηλεκτρική καρέκλα

151 άνδρες και 2 γυναίκες εκτελέστηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα στις ΗΠΑ μετά την επαναφορά της θανατικής ποινής το 1977, μέχρι τον Ιούλιο του 2006, καθιστώντας την ηλεκτρική καρέκλα τη δεύτερη πιο συνηθισμένη μέθοδο εκτέλεσης στις ΗΠΑ, μετά τη θανατηφόρα ένεση. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που άφησαν την τελευταία τους πνοή στην καρέκλα από το 1890 μέχρι το 2006, ανέρχεται στους 4.461.

Είναι ακόμη νόμιμη μέθοδος εκτέλεσης σε 7 πολιτείες, Alabama, Florida, Georgia, Kentucky, Nebraska, Tennessee και Virginia, αλλά υποχρεωτική σήμερα είναι μόνο στη Nebraska. Τον Απρίλιο του 2002 ο κυβερνήτης της Alabama υπέγραψε ένα νόμο που καθιστά τη θανατηφόρα ένεση την πρωταρχική μέθοδο εκτέλεσης, εκτός αν ο καταδικασμένος επιλέξει την ηλεκτρική καρέκλα. Η Alabama πραγματοποίησε την πρώτη εκτέλεση στην καρέκλα της νέας χιλιετίας, όταν θανάτωσε τον David Ray Duren, καταδικασμένο για ληστεία και το φόνο ενός νεαρού κοριτσιού.

Η Yellow Momma δούλεψε για τελευταία φορά στην εκτέλεση της Lynda Lyon Block.

Η πολιτεία της Virginia εκτέλεσε στην καρέκλα τον 61χρονο Earl Conrad Bramblett, στις 9 Απριλίου του 2003. Ο Bramblett, που είχε κριθεί ένοχος για το φόνο μιας τετραμελούς οικογένειας, επέλεξε αυτή τη μέθοδο θανάτωσης για να διαμαρτυρηθεί ενάντια στην επιβολή της θανατικής ποινής. Δέθηκε στην ξύλινη καρέκλα και του διοχετεύτηκε ρεύμα ισχύος 1.800 volts για 30 δευτερόλεπτα. Η διαδικασία χρειάστηκε να επαναληφθεί τρεις φορές.

Ο James Neil Tucker εκτελέστηκε στην ηλεκτρική καρέκλα στη South Carolina, στις 29 Μαΐου του 2004, για έναν διπλό φόνο που διέπραξε το 1994. Η εκτέλεση έγινε χωρίς προβλήματα. Οι κρατούμενοι που είχαν καταδικαστεί σε αυτή την πολιτεία πριν από το 1995, μπορούσαν να επιλέξουν μεταξύ ηλεκτρικής καρέκλας και θανατηφόρου ένεσης. Σε περίπτωση που δεν επέλεγαν, τότε η πολιτεία τους εκτελούσε στην καρέκλα.

Διαδικασία εκτέλεσης

Αφού οδηγηθεί στο θάλαμο εκτελέσεων, ο κρατούμενος δένεται στην καρέκλα με δερμάτινα λουριά, κατά μήκος του στήθους, των γοφών, των ποδιών και των βραχιόνων. Δυο χάλκινα ηλεκτρόδια συνδέονται στο σώμα του, το ένα στη γάμπα, σε σημείο που έχει πριν ξυριστεί για να διευκολύνει την αγωγιμότητα. Το άλλο βρίσκεται μέσα σε ένα κράνος το οποίο εφαρμόζεται στο ξυρισμένο του κεφάλι. Τα ηλεκτρόδια είτε έχουν εμβαπτιστεί σε άλμη, είτε είναι αλειμμένα με τζελ, ώστε να αυξηθεί η αγωγιμότητα και να περιοριστεί το έγκαυμα.

Μια δερμάτινη μάσκα ή ένα μαύρο ύφασμα καλύπτει το πρόσωπο. Ο μελλοθάνατος φοράει επίσης πάνες, καθώς τη στιγμή του θανάτου χάνεται ο έλεγχος των κενώσεων.

Ο εκτελεστής πιέζει ένα κουμπί στον πίνακα ελέγχου και διοχετεύει μία πρώτη δόση ρεύματος, ισχύος μεταξύ 1.700 και 2.400 volts, για διάστημα που κυμαίνεται από 30 δευτερόλεπτα έως ένα λεπτό. Αυτό ελέγχεται αυτόματα. Το ρεύμα πρέπει να είναι κάτω από 6 amps, ώστε να μην ψηθεί το σώμα. Συνήθως βγαίνει καπνός από το κεφάλι και τη γάμπα του φυλακισμένου. Στη συνέχεια ένας γιατρός εξετάζει τον κρατούμενο και, εάν δεν έχει πεθάνει, η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Μερικές φορές αυτό χρειάζεται να γίνει για τρίτη και τέταρτη φορά (χρειάστηκε να γίνει 5 φορές κατά την εκτέλεση της Ethel Rosenberg).

Κατά μέσο όρο η διαδικασία διαρκεί 2 λεπτά και 10 δευτερόλεπτα και το ρεύμα διαπερνά το σώμα του κρατουμένου δυο φορές. Την πρώτη φορά συνήθως καταστρέφεται ο εγκέφαλος και το κεντρικό νευρικό σύστημα. Προκαλείται ολική παράλυση, καθώς κάθε μυς του σώματος συστέλλεται και παραμένει σε συστολή για όλο το διάστημα που κρατά η διαδικασία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην μπορεί να χτυπήσει η καρδιά και να αναπνεύσει ο κρατούμενος. Η επανάληψη της διαδικασίας γίνεται για να επιβεβαιωθεί πως η καρδιά δεν θα ανακτήσει τον χτύπο της. Υποτίθεται πως ο άνθρωπος στην καρέκλα χάνει τις αισθήσεις του στο 1/240ό του δευτερολέπτου.

Μετά την ηλεκτροπληξία, η θερμοκρασία του σώματος ανεβαίνει στους 59^ο C και είναι πολύ ζεστό για να το αγγίξει κανείς. Η υψηλή θερμοκρασία καταστρέφει τις πρωτεΐνες του σώματος και «ψήνει» τα όργανα. Οι φυσικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν ρόγχο, εμφάνιση αφρού στο στόμα, αιματώδη ιδρώτα, κάψιμο των τριχών και του δέρματος και απελευθέρωση αερίων. Πολλές φορές τα μάτια του κρατούμενου πετάγονται από τις κόχες και κρέμονται στα μάγουλά του. Συχνά αφοδεύει, φτύνει αίμα, η σάρκα του φουσκώνει και, ενίοτε, πιάνει φωτιά, ιδίως αν ιδρώνει υπερβολικά. Οι μάρτυρες ακούν έναν χαρακτηριστικό ήχο που μοιάζει με αυτόν του μπέικον όταν ψήνεται και ο θάλαμος γεμίζει από την αρρωστημένα γλυκιά μυρωδιά της ψημένης σάρκας. Το σώμα πρέπει να αφεθεί να κρυώσει, πριν πραγματοποιηθεί η νεκροψία.

Όταν η εκτέλεση πάει στραβά

Κατά την εφαρμογή αυτής της μεθόδου επιβολής της θανατικής ποινής, δεν είναι σπάνια φαινόμενα κάθε άλλο παρά ανθρωπιστικά. Οι φωτογραφίες που ακολουθούν βεβαιώνουν του λόγου το αληθές. Πρόκειται για τις επίσημες φωτογραφίες που τραβήχτηκαν το 1999, μετά το θάνατο στην ηλεκτρική καρέκλα του Allen Lee “Tiny” Davis, ο οποίος εκτελέστηκε για φόνο στις 9 Ιουλίου. Στις φωτογραφίες (που προέρχονται από το site του Ανώτατου Δικαστηρίου της Florida), αίμα φαίνεται να αναβλύζει από τη μύτη και το στόμα του Davis, καθώς τον χτύπησε ρεύμα 2.300 volts.

Το γραφείο του κυβερνήτη ισχυρίστηκε πως ο Davis απλά αιμορράγησε από τη μύτη, επειδή έπασχε από αυξημένη πίεση. Ο εκπρόσωπος του κυβερνήτη υποστήριξε πως τίποτα στην εκτέλεση δεν πήγε στραβά, η καρέκλα λειτούργησε τέλεια και όλα έγιναν όπως έπρεπε. Όμως γιατροί που είδαν τις φωτογραφίες υποστήριξαν πως ο κρατούμενος σαφέστατα υπέφερε. Στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι η ηλεκτρική καρέκλα παρουσίαζε προβλήματα, καθώς δεν είχε υποστεί συντήρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα, ούτε αλλαγή ορισμένων φθαρμένων στοιχείων της, λόγω του μεγάλου κόστους, που ανερχόταν στο ποσό των $265.000.

Η ηλεκτρική καρέκλα, ως μέθοδος επιβολής της θανατικής ποινής, εξακολουθεί να εξάπτει με έναν περίεργο τρόπο τη φαντασία του κοινού και αποτέλεσε θέμα πολλών κινηματογραφικών ταινιών.

http://kalyterotera.blogspot.com/2010/04/blog-post_934.html

Posted in: Αφιερώματα